Karate Nedir?

Ben, yaklaşık 30 senedir ülkemizde savaş sanatları alanında söz sahibi olmuş birçok dergi ve sitelerde Karate ile ilgili yazılar, makaleler yazarım. Hatta bitmemiş iki tane de kitap çalışmam var, bunlardan ilki ‘’Geleneksel Karate’’ diğeri de ‘’Çocuklar için Karate’’. Bunların çok yakında basılacağını da buradan müjdelemiş-duyurmuş olayım. Her neyse.

Bazen yazdığım şeyler siz değerli okuyuculara garip ya da saçma gelebilir veya ilginç, hatta harika. Ya da hepsi. Ama bu, sizinle benim farklı geçmişimiz, farklı eğitimimiz, farklı yaşam tecrübemiz ve farklı çevremizden kaynaklanıyor olabilir. Fakat en önemlisi, bizlerin/sizlerin Karate hakkında farklı tanımlamalarımız yüzündendir.

İlk önce, bir konuyu tartışırken hepimizin aynı seviyede olması, işlenen-anlatılmak istenen sözkonusu mevzunun-konunun daha iyi, daha net anlaşılabilmesi için çok önemlidir. Hem konuşmacının-anlatanın ve hem de izleyicinin-dinleyenin aynı seviyede olması, neredeyse bütün gerçeklerin, bilginin direkt olarak-doğrudan alınıp verilmesini-aktarılmasını sağlar. Galiba herkez benimle bu konuda hemfikirdir.

Yukarıdaki paragrafta dediğim gibi, karşılıklı iletişim kuran modern ve eğitimli insanlar için, en azından asgari müştereklerde ve temel bilgilerde aynı seviyede olmak çok, ama çok önemlidir. Hepimizi aynı seviyeye getirmek için, yani sizleri ve beni biraz daha eşit yapmak ve maksimum doğru anlayışı sağlamak için, izninizle size şimdi bir soru sormak istiyorum:

Karate tam olarak nedir sizce?

Bir spor? Bir egzotik hobi? Vücudumuzun şeklini korumak için yapılan bir tür Japon egzersizi-sporu? Sokakta dayak yememek için bir çeşit savunma şekli ve metodu? Haydi buyurun, hep beraber keşfedelim onu!

Hepimiz en başta Karate’nin sırf ‘kendini savunma/self defence’ sporu olduğunu biliyoruz. Bir adam seni ittiriyorsa, şunu yap, saçını çekiyorsa, bunu yap, sana

tokat atıyorsa, şunu yap vs. vs. gibi. Uzun yıllar tecrübe ile geliştirilmiş bazı etkin yakın döğüş tekniklerinin fonksiyonel olduğu anlaşılınca, bunlar insanlara öğretilmiş ve zamanla da bu elde edilen bilgiler paylaşılmıştır.

Daha da önemlisi zamanla bu teknikler hafızaya yardım etmek için çok yönlü tek kombinasyonlara dönüştürülmüş-çevirilmiştir. Buna biz Japonca ‘Kata’ diyoruz. Bunlar daha sonra da birbirimizle pratik yapmak için bazı ikili-üçlü-dörtlü, hatta çoklu kombinasyonlara ayrılmışlardır ki buna da biz Japonca ‘Bunkai’ diyoruz.

Şimdi, o malum filmlerdeki kalın sesli adamların söyledikleri gibi: “O çok uzun zaman önceydi.” diyebilirsiniz..Hiç önemli değil, inanın bana hiç bir kıymeti harbiyesi yok bu söylemin ve yaklaşımın.

Ama bu artık doğru bir yaklaşım da değil. Tabii ki, Karate halen ve doğal olarak ‘’kendini savunma’’ sporudur ama şimdilerde artık daha fazlası da oldu. Hiç kimsenin tahmin edemeyeceği bir şekilde, 20. yüzyılda hızla gelişti. Peki bu hızlı gelişme sonucunda neler oldu dersiniz?

Genellikle, ortaya çıkan bu hızlı gelişme sonucunu 5 temel kategoriye bölebilir ve bunlar üzerinde fikir alış-verişi yapabiliriz diye düşünüyorum. Karate aşağıdakilerden herhangi biri (ya da hepsi) de olabilir:

1. Spor

Spor olarak Karate, 2020 Olympic oyunlarında kabul edilmesi konusunda 5 yeni ihtimalli-olanaklı sporların birisi olarak seçildi. Yani 2020 yılında Japonya’da gerçekleşecek olan yaz Olimpiyatlarında Uluslararası Olimpiyat komitesi, Masaya 5 yeni spor branşını koyacak ve bunlardan uygun gördüklerini Olimpik oyun olarak oylayacaklar. Bu Karate için mükemmel bir gelişme, Japonya’nın olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapması da ayrı bir avantaj. Ayrıca bu yıl en son gerçekleştirilen Dünya Karate Şampiyonasına yüze yakın ülkenin katılımı Kareteyi daha da popular-meşhur hale getirmiştir.. Görebildiğiniz gibi, Karate bir spor olarak çok iyi bir gelişme gösteriyor ve sürekli de yükseliyor.

2. Kendini-savunma (self-defence)

Bundan daha önceki yazılarımda bahsettim. Karatenin orjinal amacı ‘kendini savunma’dır ve şansımıza, insan anatomisi hala aynı duruyor. Bu demektir ki bir insana yumruk, tekme ve dirsek atmak hala etkin. Bunların yanı sıra, ayrıca kendimizi bıçak, silah gibi yaralayıcı, hatta öldürücü şeylerden de korumayı öğrenmemiz lazım. Genelde insanların büyük bir bölümü, kadınları ve askerlik yapmayanları göz önüne alacak olursak, hayatlarında gerçek silah bile görmezler. Yani kısacası kendini-savunma fikri ve amacı halen Karate de geçerli bir kategoridir.

3. Fiziksel aktivite-Fitness

Gerçeklerden kaçamayız: Karate bir fiziksel aktivitedir. Sev ya da sevme, Karate teknikleri bir masanın, ya da klavyenin arkasında yapılamaz. Karate yaparken mutlaka ama mutlaka terleyeceksiniz. Ve bu sebeple bir çok insan baştan bir ön hazırlık, idman, ısınma egzersizleri yapar. Eğer vücudunuzda fazlalık olarak gördüğünüz birkaç kiloyu atmak- kaybetmek istiyorsanız, ve de atletik bir vücuda sahip olmak istiyorsanız neden olmasın? Şurası bir gerçektir ve unutulmamalıdır ki, Karate günlük hayatımızda kullanmadığımız birçok değişik kas grubunu da çalıştırıyor ve bunun için fiziksel yönden çok faydalı. Yani Karate, kesinlikle fiziksel gelişim-fitness için kullanılabilir.

4. Yaşam Biçimi

Bir an için şunu hayal edin: ofisinizde-büronuzda-işyerinizde güzel takım elbiselerinizin içinde oturuyorsunuz, canınız sıkılıyor ve bütün gün bilgisayar başında belgeler-yazılar yazıyorsunuz. Haftada iki veya üç kere spor kulübüne, idman alanına-dojo’ya gidip beyaz Japon elbiseleri giyiyor, belinize renkli bir kuşak takarak japonca sayıları-kelimeleri bağırarak, askeri bir disiplin içinde bütün gücünüzle yumruk ve tekmeler atıyorsunuz…Ardından harika bir uyku çekiyor, kaslarınızdaki o tatlı ağrıları fazla dikkate almadan ertesi günü tekrar ofinisinizde-büronuzda-işyerinizde bilgisayar başında oturup günlük rutin işlerinizi yapıyor, yazılar-evraklar yazıyor, bu arada da kahvenizi keyifle yudumluyorsunuz… Karate bir çok insan için bir yaşam biçimi, hatta belki de bir ‘gizli kimlik’tir. Mesela bazı batılı gelişmiş ülkelerde birtakım insanlar ortaçağ elbiseleri giyip ormanda unutulmaya yüz tutmuş bazı oyunlar oynarlar. Tabi ki bazı

insanlar da Karate yaparlar. Dinlenmek için, aklı, ruhu ve bedeni olgunlaştırıp geliştirmek discipline etmek için bir yaşam biçimidir yani.

5. Ekmek kapısı

Aslında bu konu en hassas olanıdır. Bir çok insan (normalde çok şişman, hatta kel, yaşları 50’lerinde ve çoğunlukla da bu bu yaşın üzerinde olan belindeki siyah kuşağını sanki ‘kot taşlama makinesinde’ yıpratmış-beyazlatmış, hatta yaşadıkları ülkelerde konumları gereği yerel federasyonlar içindeki bazı kurullarda bir şekilde ‘suyun başını tutmuş’ bazı ‘kelli-felli’ göbekli adamlar) Karateden gerçekten çok para kazanıyorlar…

Özellikle de büyük bir organizasyonları varsa, tahtlarında oturup, gelsin her sene şampiyonalar, kurs ve seminer ücretleri, dan sınavı sertifika paraları, sözkonusu Karate ekolüne ait satılan arma ve çeşitli malzemeler ile bazı geleneksel ekipman ücretleri vs.vs. derken adeta para basıyorlar. Ama herkezin bir şekilde ekmeğini çıkartmak için bazı ünvanlara-titr’lere ihtiyacı var değil mi? Kesinlikle bunları kınamıyor ve de kıskanmıyorum. Hatta diyebilirim ki, aklımın ucundan dahi geçmiyor bu türden olumsuzluklar… Bana ne, kime ne?

Karatenin bu yanı, sektör hali inanın insanların düşündüğünden daha da büyük. Yani demem o ki, aysberg’in altı, görünen kısmından onlarca-yüzlerce misli daha büyük… Ama diğer taraftan da bakacak olursak, günümüzde daha fazla ders veren-öğreten, terleyen, bilgisini öğrencisine-sporcusuna aktarmak için adeta çırpınan sıradan, normal insanlar-hocalar-antrenörler-Sensei’ler de var. İçinde yaşadığı topluma ve insanlara faydalı olan ve okullarda-kulüplerde-spor salonlarında, dojolarda savunma tekniklerini aslına uygun olarak öğreten, yani Karateyi bir business-iş-meslek olarak kullanan diplomalı normal insanlardır bunlar. Ekmek derdindeki insanı anlamak bazıları için gerçekten zordur…

Peki, Karate senin için nedir gerçekten?

İnsanların büyük bir bölümüne göre, Karate yukardaki kategorilerden sadece biri, yada ikisidir. Ama bazılarına göre de hepsidir. Belki aklınızdan şöyle demek geçiyor ve düşünüyorsunuz, “Ben sadece Karateyi eğlenmek için yapıyorum.” Eğer öyleyse ve de samimiyseniz bu düşünüş biçiminde, sizin için Karate galiba kategori 4. dür. (“yaşam biçimi”)

Şimdi bizim Karate için bir anlam, bir ifade ve bir mana yazmamız gerekiyor ve zaten bu uzun yazının amacı-gayesi de buydu. Karate başlı başına bir spor, self defence-kendini savunmak için bir yöntem, fiziksel aktivite-fitness, bir yaşam-davranış-hayat biçimi ve de para kazanma yoludur. Ben daha da ileri gidiyor ve diyorum ki; hatta bazıları için Karate gerçek bir ekmek kapısıdır.

Eğer birileri halen günümüzde, “Ben Karateyi Bruce Lee’nin Hollywood filmlerinde yaptığı şey sanıyordum”, dediğinde, onlara bu konuda yanlış düşündüklerini ve hatta temelden yanlış olduklarını rahatlıkla söyleyebilisiniz. Zira Karate sadece dövüşmekten çok daha fazla bir şeydir.

[highlight color=”eg. yellow, black”]Yeni yıl mesajım: Barışın, sevginin kardeşliğin ve özgür yarınların hakim olduğu; kanın, gözyaşının ve acıların son bulması umut ve dileği ile, değerli Siyahkuşak okurlarının ve Karate camiamızın yeni yılını kutluyorum. Esenlik ve barış üzerinize olsun.[/highlight]

.

Fatih İnce

Chief Instructor, 5. Dan.

© 2010-2016 Sitemizdeki bu köşede Goju-Ryu ve Karate ile ilgili yayınlanmış olan yazı, resim ve haberlerin her hakkı Fatih İnce’ye aittir. İzinsiz kullanılamaz.

(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)